Tüytop^[1] ya da badminton, raket ve bir tür tüylü topla oynanan tenis benzeri bir oyundur.

Kaz tüyünden yapılma bir top ve raketle oynanan bir oyun olan Badminton, topun file üzerinden rakip alana atılması ve geri dönmemesini sağlamak amacına dayanan bir spor dalıdır.

Badminton, kolayca öğrenilebilen, erkek ve kadın, 7 yaşından 77 yaşına kadar bütün yaş grubunda insanların yapabildiği ender spor dallarından biridir. Tenis oyunları grubundan olması nedeniyle rakipler arasında bir net(file) bulunur. Dolayısıyla herkes kendine ayrılan sahada oynar, topu (tüytop) oldukça zararsızdır, böylece yaralanma veya sakatlanma riski en düşük etkinliklerdendir. Her yaşta ve her performans düzeyinde oynanır ve zevk verir, kişiyi zorlamaz, aşırı yüklenmenin kötü sonuçları oluşmaz.

Tarihi

MÖ 5.yüzyılda ÇinlilerBadminton’un atası sayılan Ti Jian Zi adı verilen bir oyun oynarlarmış. Yine badmintona benzeyen bir oyun,19.yüzyıl ortalarında Hindistan’da poona adıyla oynanıyormuş.Birçok açıdan günümüz badmintonuna benzeyen bu oyunu gören İngiliz subaylar,1860 yıllarında bunu ülkelerine getirmişler.Beauford Dükü‘nün kızları bu oyunu ilk defa Badminton Evi‘nde oynamışlardır. Badminton ismi de bu salondan gelmektedir.

İlk kurallar

J.L. Baldwin isimli sporcu,bu sporun kurallarını ilk koyan kişidir.1870’li yıllarda Hindistan’dan dönen İngiliz subayları,Badminton’u J.L. Baldwin’in koyduğu kurallara göre oynamaya başlamışlardır.Dört yıl gibi kısa sürede İngiltere’de ilk badminton kulübü kuruldu ve kuralları belirlenen oyun ülke geneline yayıldı. Daha sonra,çeşitli ülkelere yayılan badminton, 1934’te Uluslararası Badminton Federasyonu‘nun kurulması ile yeni bir ivme kazanmıştır. 1934’ten beri özellikle Çin ve Endonezya bu oyunda hayli başarılı olmaktadırlar.

Kurallar

• Bu oyunda temel prensip topu karşı tarafa atarak puan almaktır,
• Yalnızca servis kullanan sporcu veya sporcular puan alabilir.
• Bu oyunda her seti 15 puandır,
• Bir set üzerinden 15 puan aracılığı ile 2 puan üzerinde olan taraf kazanmış olur.
• Badminton da aradaki puan farkı 2 oluncaya kadar oyun devam edebilmektedir.
• Oyuna başlama durumu hakemin yazı-tura atmasıyla gerçekleşmektedir.
• Yazı ve turayı kazanan taraf sahayı ya da toplu seçme hakkına sahip olmaktadır.
• Başlangıç vuruşu esnasında servis sırasında her iki ayak da yerde olması gerekiyor.
• Eğer top fileyi aşmaz ise, sahanın dışına çıkarsa ya da boy hizasını geçerse puan kaybı yaşanmaktadır.

Olimpiyatlar ve Badminton

Badminton, ilk kez 1972 Münih oyunlarında olimpiyat sahnesine gösteri sporu olarak çıkmıştır. Yine, 1988’de Seul’de bir kez daha denenen badminton, 1992’de Barselona’da esas spor olarak ilk kez oynanmıştır. Asya ülkelerinin yanı sıra Danimarka ve İngiltere’de bu oyunda en iyi olan ülkeler arasında yer almaktadır. Badminton esasında atası sayılan sporlardan çok farklılaşmamıştır. Denebilir ki, 1800’lerde nasıl oynanıyorsa, bugün de aşağı yukarı aynı şekilde oynanmaktadır.

Türkiye’de Badminton

31 Mayıs 1991’de Türkiye  Badminton Federasyonu kurulmuştur.104. üye olarak 3 Kasım 1991’de Uluslararası Badminton Federasyonu’na tam üye olmuştur. Türkiye’de ilk kez düzenlenen Badminton Ligi Tespit Müsabakaları 11 Bölgeden 24 takımın katılımı ile 4-7 Nisan 1994 tarihleri arasında Ankara’da gerçekleştirilmiştir. Üniversiteler 1. ve 2. Liginden başka, 10’u 1.Lig, 20’si Bölgesel lig olmak üzere toplam 30 kulübün mücadele ettiği deplasmanlı Badminton Ligi’ne 2000 yılında minikler ligi de dahil olmuştur.^[2]

Malzemeler

1 adet mantar ya da plastik bir başlığa takılı 14 ya da 16 tüyden oluşan, ağırlığı 4,73 g ile 5,50 g arasında değişen “kuş” adı verilen tüylü bir top, 2 adet raket ve esnek ayakkabılar (yaralanmaları engellemek için).

Badminton teorik olarak her yerde oynanabilir. Ancak rüzgâr alan yerlerde oynanamaz. Kapalı spor salonları çok uygundur. ^ 6.10 m X 13.40 m ebatındaki kortla çok fazla yer işgal etmez.